Sunflower - Zadumana

Co roku, zanim zacznie się świąteczne zamieszanie, łapię się na tym samym: najpierw chcę ogarnąć dom. Szafki, szuflady, zakamarki, w których odkłada się nie tylko kurz, ale i to, na co nie miałam czasu, sił albo odwagi. I zawsze - absolutnie zawsze - kończy się tak samo: porządkuję dużo więcej niż rzeczy. Bo w sprzątaniu jest coś oczyszczającego. Coś, co delikatnie wycisza chaos w głowie.

Kiedy wyrzucam to, co już niepotrzebne, nagle robi się więcej miejsca. Nie tylko na półkach, ale też we mnie. Jakby każda posprzątana przestrzeń mówiła: „Zostaw to, co cię męczy. Puść to, co ciągle nosisz”. I naprawdę coś w tym jest. Czasem najmocniej czuję uporządkowanie serca właśnie wtedy, gdy składam ręczniki, układam książki, myję podłogę.

W tych zwykłych czynnościach, w tym powtarzalnym ruchu pojawia się spokój, na który na co dzień nie mam przestrzeni. Sprzątanie nie rozwiązuje moich problemów, ale… zmienia mój sposób patrzenia na nie.

Zdarza się, że zatrzymam się nad jakąś starą rzeczą, zdjęciem, notatką i wraca myśl, którą trzeba było w końcu domknąć. Albo uczucie, które warto w końcu nazwać. Nagle widzę, że tak jak w domu, tak i wewnątrz: czasem trzeba wyciągnąć coś na światło, przetrzeć, przepracować, a czasem po prostu odłożyć na swoje miejsce.

Są takie książki, które otwierasz „na chwilę”, a zamykasz dopiero wtedy, gdy oczy pieką, herbata dawno wystygła, a Ty wiesz już, że jutrzejszy poranek będzie ciężki. „Osaczony” Simona Kernicka jest dokładnie takim tytułem. Thriller, który nie pyta, czy masz czas. On zakłada, że i tak go oddasz. Już od pierwszych stron czułam, że coś tu nie gra. Że bohater wpadł w tarapaty, których nawet Google Maps by nie pokazało. I że ja, chociaż siedzę na kanapie i nikt mnie nie goni, też zaczynam się czuć, jakbym była jednym z tych ludzi, którzy nagle dostają telefon, a po drugiej stronie ktoś mówi: „Nie rozłączaj się”.

Przez wiele lat wydawało mi się, że siła to obowiązek. Że mam się trzymać, uśmiechać, działać, podnosić po każdym upadku jakby nigdy nic. Że moja wartość zależy od tego, jak dobrze potrafię ukryć zmęczenie. A potem życie zaczęło mnie uczyć czegoś innego. Zaczęło pokazywać, że siła bez odpoczynku boli. Że udawanie prędzej czy później pęka. Że w środku może być cicho, ale wcale nie spokojnie.

Zrozumiałam, że nie muszę być silna cały czas. Że mogę usiąść. Mogę się zatrzymać. Mogę przyznać: „Jest mi trudno”. I to wcale nie odbiera mi wartości - przeciwnie, daje mi przestrzeń, by być prawdziwą. Siła bez łagodności staje się twardością. A ja nie chcę twardnieć. Chcę dojrzewać. Siła to także umiejętność poproszenia o pomoc. Zadbania o siebie. Zgody na to, że nie wszystko ogarnę, nie wszystko zrobię, nie wszystko udźwignę.

Najpiękniej czuję to wtedy, kiedy pozwalam sobie na słabość. Na odpoczynek. Na dzień, który nie jest produktywny. Na myśl: „Mogę odpuścić”. Bo prawda jest taka, że świat nie zawali się od mojej jednej przerwy. A ja - jeśli jej nie zrobię - mogę zawalić się sama.

Dlatego dzisiaj wybieram inną siłę. Tę, która jest cicha. Prawdziwa. Łagodna. I która nie wymaga ode mnie bycia bohaterką każdego dnia.

Czytając tę powieść, miałam wrażenie, że ktoś otworzył przede mną małe, literackie pudełko pełne ludzkich historii. Nie zawsze idealnych, nie zawsze prostych, ale prawdziwych. I nagle okazało się, że te wszystkie listy - te niedoręczone, zapomniane, odłożone na później - mają w sobie więcej życia niż niejeden świadomie napisany SMS.

Natasza Socha świetnie pokazuje, jak jedno niepozorne miejsce może stać się punktem, w którym zbierają się czyjeś niespełnione pragnienia i nieodpowiedziane pytania. „Biuro przesyłek niedoręczonych” to nie tylko świąteczne dekoracje i klimat grudnia. To ludzie, którzy zgubili drogę do siebie. To słowa, które nie znalazły odbiorcy na czas. To emocje, o których często mówimy dopiero wtedy, gdy już trochę za późno.

Czytając, łapałam się na tym, że kibicuję bohaterom jak własnym znajomym. Że chcę, by w końcu coś im się udało, by jedno z tych symbolicznych „niedoręczeń” zamieniło się w odpowiedź, przeprosiny, przytulenie albo choćby w uśmiech, który potrafi uratować dzień.

Ale najbardziej spodobało mi się to, że Socha nie robi z tej historii cukrowej bombki. Humor i ciepło są, ale jest też prawda — taka, którą łatwo przeoczyć między zdaniami: czasem to my sami jesteśmy nadawcą i adresatem własnych niewysłanych słów.

Po skończeniu tej książki miałam ochotę otworzyć szufladę, wyciągnąć stare listy, bilety, zapiski… i zobaczyć, czy przypadkiem jakieś moje „niedoręczone” sprawy nie proszą o trochę światła.

„Biuro przesyłek niedoręczonych” to opowieść, która otula, ale też lekko szturcha - tak, żeby człowiek zastanowił się, komu chciał kiedyś coś powiedzieć, a jednak nie powiedział. I może właśnie dlatego zostaje na dłużej. Bo każdy z nas ma jakiś list, który nigdy nie dotarł tam, gdzie miał dotrzeć - dosłownie albo całkiem symbolicznie.

Są w życiu takie momenty, kiedy wszystko, co znaliśmy, nagle przestaje istnieć. Plany pękają jak szkło. Relacje, które miały być na zawsze, znikają szybciej, niż jesteśmy w stanie to zrozumieć. Dom, bezpieczeństwo, codzienność - wszystko rozpada się na kawałki. I człowiek stoi pośrodku tego bałaganu, z pustymi rękami, z sercem w rozsypce, i nie wie nawet, od czego zacząć. Kiedyś myślałam, że takie momenty są końcem. Dziś wiem, że to początek. Tylko trzeba go przeżyć całą sobą - bez udawania, bez dorabiania teorii, że „tak miało być”.

Rozpad nie jest lekcją, nie jest nagrodą ani karą. Jest faktem i dopiero kiedy przestaniemy z nim walczyć, zaczyna się coś nowego.

Bo najdziwniejsze jest to, że kiedy życie się rozpada, zostaje to, co prawdziwe. To, co nie było oparte na cudzych oczekiwaniach. To, co nie było zbudowane ze strachu. To, czego nie zabierze żadna zdrada, żaden kryzys, żadne „od teraz już nie”.

Zostaje siła, o której nie miałyśmy pojęcia. Zostaje spokój, który przychodzi dopiero wtedy, gdy przestajemy gonić za tym, co nas rani. Zostaje godność. Zostają ludzie, którzy pojawiają się nie dlatego, że muszą - ale dlatego, że chcą. Zostaje wiara, choć często drży. I zostajesz Ty - inna niż kiedyś, ale prawdziwsza niż kiedykolwiek.

Odbudowywanie siebie nie polega na wracaniu do dawnej wersji życia. To niemożliwe. I dobrze. Bo ta dawna wersja często nie była dobra dla naszego serca.

A potem, któregoś dnia, patrzymy na swoje życie i widzimy, że choć wygląda inaczej, to… oddycha. Jest nasze. Jest prawdziwe. I wcale nie musiało być idealne, żeby mogło być dobre.

Bo kiedy życie się rozpada, zostaje nadzieja. Cicha. Uparta. Silniejsza, niż się spodziewałyśmy.

Adwent zawsze przynosi mi jedną ważną rzecz: umiejętność zatrzymania się. Nie wielkie postanowienia, nie listy zadań, nie wyścig z czasem. Tylko jedno, ciche „stop”. I w tym roku wyjątkowo mocno to czuję.

Stop pośpiechowi.

Tyle rzeczy chce mnie gonić. Praca, domowe obowiązki, oczekiwania innych i te, które sama sobie dokładam. A Adwent przypomina mi, że nie wszystko musi być „na już”. Nie muszę zdążyć z całą resztą świata. Mogę stanąć. Wziąć oddech. Zgodzić się na rytm, który jest mój, nie cudzy.

Święta mają w sobie tak dużo obrazków, że łatwo uwierzyć, że „wszyscy inni” mają lepiej, piękniej, spokojniej. A ja - jak zwykle po swojemu. Adwent uczy mnie, że nie muszę nadążać za niczyją wizją idealnego życia. Wystarczy, że będę wierna swojej drodze. Choćby była skromna, cicha i zwyczajna.

Tym, które wyciągają stare lęki. Tym, które podpowiadają, że za mało robię, za mało jestem, nie pasuję, nie nadążam. W Adwencie gaszę je jedną świecą. Małym płomieniem. Ciszą, którą w końcu dopuszczam do głosu.

Bo nie zawsze gra. I nie musi. Adwent jest czasem czekania, a czekanie często bywa niewygodne. Ale to właśnie tam, w tej niewygodzie, rodzi się coś dobrego. Coś prawdziwego. Coś, co ma sens.

To jest moje tegoroczne „stop”. Proste, spokojne, potrzebne. Chcę je nieść przez kolejne dni, powoli zapalając następne świece i dając sobie czas, którego tak długo sobie odmawiałam. Bo zanim przyjdzie światło, muszę nauczyć się nie biec za nim tylko pozwolić mu do mnie dojść. W swoim tempie. W swoim rytmie. W ciszy, która leczy.

Zatrzymałam się. Zamykam ostatnią stronę „Paprotników” i czuję - z jednej strony ulgę, że mnie nie znają w tej wsi, z drugiej - lekkie ukłucie: a co by było, gdyby to o mnie ktoś zaczął drążyć mroczne tajemnice… „Paprotniki” to kryminał - i to solidny - z morderstwem sprzed lat, rodzinną tajemnicą, której nikt tak do końca nie chciał poznać, i z dziennikarską bohaterką, która mimo traumy, wraca, żeby wydobyć prawdę. Ale to też coś więcej. To opowieść o przeszłości, która nigdy tak naprawdę nie odchodzi. O bliznach - dusznych, kłębiących się w pamięci i o ludziach, którzy po latach mogą odkryć, że nie uciekli od tego, co wydarzyło się kiedyś. 

Są takie dni, kiedy patrzę przez okno i widzę siebie w tej porze roku. W kolorach, które powoli gasną. W liściach, które już nie trzymają się gałęzi tak mocno jak latem. W wietrze, który przestawia wszystko po swojemu. To chyba dlatego jesień zawsze była mi najbliższa. Bo jest w niej coś z dojrzewania i coś z puszczania. Coś z kończenia i coś z zaczynania. Coś, co tak bardzo pasuje do mojego wnętrza.

Bywają we mnie dni pełne światła - jak te słoneczne, złote poranki, kiedy człowiek łapie nadzieję nawet nie wiedząc skąd. Ale są też dni szare, wilgotne, ciężkie. Dni, w których chciałabym owijać się w ciepły sweter nie tylko z zimna, ale i z potrzeby schowania uczuć.

Jesień we mnie to zgoda na zmianę. Na to, że nie zawsze będę kwitła. Że czasem muszę opaść, zatrzymać się, pobyć bliżej ziemi. Że potrzebuję ciszy tak samo jak potrzebuję światła.

To też czas przeglądania tego, co niosę: co jest jeszcze moje, co już mi ciąży, co powinnam zostawić, żeby móc pójść dalej.

Jesień we mnie jest cicha, ale nie smutna. Jest dojrzewaniem, nie końcem. Jest przygotowaniem na nowy początek, którego jeszcze nie widać, ale który — jak wiem z doświadczenia — zawsze nadchodzi. Bo nawet po najdłuższej, najciemniejszej jesieni… w końcu wraca światło.

To ten typ książek, przy których parska się śmiechem nad kubkiem herbaty, po czym za chwilę zastanawia, kto tu właściwie miesza, knuje i dlaczego wszyscy mieszkańcy miasteczka zachowują się tak, jakby każdy mógł mieć coś na sumieniu. Banach ma talent do tworzenia postaci, które są tak realne, że chciałoby się z nimi usiąść przy stole - choć przy ich skłonności do pakowania się w kłopoty pewnie skończyłabym w środku dochodzenia.

Nie ma tu mroku, który przytłacza. Jest za to ciepło, inteligentny humor i zagadka, która trzyma w lekkim napięciu, ale nie odbiera tchu. Taki kryminał-przyjaciel. Do poczytania po pracy, do schowania się przed listopadem, do uśmiechnięcia się pod nosem, gdy autorka znów wrzuca bohaterów w sytuację kompletnie absurdalną, a jednak… tak bardzo pasującą.

Jeśli tej jesieni potrzebujesz historii, która wciągnie Cię jak dobry serial, rozbawi i pozwoli odetchnąć od codzienności - Seria z trupem będzie jak znalezienie czekolady w szufladzie wtedy, gdy myślałaś, że już nic nie zostało. Ciepła, lekka i idealna do czytania, gdy za oknem szaro.

Listopad się skończył. Ten miesiąc zawsze jest dla mnie jak długi, głęboki oddech - trochę chłodny, trochę mglisty, ale konieczny, żeby zobaczyć wyraźniej to, co w środku. Kiedy patrzę na mijające dni, myślę o czymś, co wraca do mnie jak refren: o zostawianiu po sobie światła. Nie zawsze trzeba robić wielkie rzeczy. Nie trzeba głośnych słów, idealnych planów, spektakularnych zmian. Czasem wystarczy zwyczajne dobro - takie, które mieści się w jednej wiadomości wysłanej „bo pomyślałam o Tobie”, w uśmiechu podanym obcej osobie, w odłożeniu telefonu, żeby naprawdę posłuchać.

Światło to małe gesty, które rozjaśniają komuś dzień, choć nawet o tym nie wiemy. To ciepłe spojrzenie. Krótka modlitwa za kogoś. Kupa śmiechu w wiadomościach o późnej porze. I to zdanie: „Dasz radę”, które potrafi podnieść bardziej niż niejedna motywacyjna książka.

Czasem myślę, że choć zmieniłam miejsce, zmieniłam życie, a część mojego świata rozsypała się po drodze, to jedno mogę zabrać wszędzie: światło. To, które dźwigałam nawet wtedy, gdy nie miałam siły go trzymać. To, które ktoś kiedyś zapalił we mnie i dzięki temu mogę dziś zapalać je dalej.

Bo miejsce się zmienia. Widoki się zmieniają. Ludzie obok się zmieniają. Ale serce, które pamięta o drugim człowieku, świeci tak samo - w małym mieszkaniu, w bloku, w innym mieście, w innym życiu.

I może właśnie o to chodzi na koniec listopada. Nie o to, żeby zamykać kalendarz z poczuciem, że „zrobiłam wszystko”. Ale żeby zostawić w czyimś dniu mały promyk - taki, który rozświetli choć odrobinkę ten mrok, który o tej porze roku lubi się przysiąść na ramieniu.

Bo świat nie potrzebuje wielkich świateł. Potrzebuje wielu małych. Cichych. Codziennych. Ludzkich. I jeśli choć jednej osobie zrobi się dziś jaśniej - to znaczy, że zrobiłam dokładnie tyle, ile trzeba.

Mam taką słabość, której nigdy nie ukrywałam: kocham Adwent bardziej niż samo Boże Narodzenie. I im jestem starsza, tym bardziej to czuję. W świętach wszystko dzieje się szybko - pakujemy, gotujemy, sprzątamy, biegniemy do stołu, gonimy za tradycją i nastrojem, który czasem bardziej trzeba dogonić niż przeżyć. A Adwent? Adwent jest ciszą, która pachnie. Korzenną, ciepłą, domową.

W Adwencie nie muszę być gotowa. Mogę być „w drodze”. Mogę mieć bałagan w głowie, kubek niedopitych myśli i serce, które dopiero uczy się spokoju. I to jest w porządku. Adwent niczego nie wymaga - on zaprasza.

Zaprasza do zatrzymania, do oddychania głębiej, do spojrzenia w okno o poranku, gdy świat jest trochę przygaszony, a przez to bardziej szczery. Zaprasza do bycia bliżej siebie i bliżej Boga - bez wielkich słów, bez dekoracji, bez presji.

Boże Narodzenie jest jak wystrzał światła. A Adwent… Adwent to delikatne światełko, które dopiero się rodzi. I może właśnie dlatego kocham go najbardziej.

Tu wszystko pachnie obietnicą. Ciepłą, cichą, korzenną. Taką, której nie chcę przegapić.

Grudzień to taki miesiąc, który co roku udaje, że będzie spokojny… a potem nagle okazuje się, że czas pędzi szybciej niż świąteczne promocje. Mimo to uwielbiam go. Za światła, za ciszę, za zapach mandarynek i za to, że nawet kiedy jestem zmęczona, coś w środku mówi: „Hej, spokojnie, to przecież grudzień. Tu wszystko wolno robić wolniej.” No właśnie. Grudzień lubi, kiedy zwalniamy. I dlatego przygotowałam tematy do journalingu - takie, które pozwolą Ci na chwilę odpocząć, uśmiechnąć się pod nosem, wrócić do wspomnień albo po prostu wyżalić się na papierze (bo journaling to też miejsce, w którym nikt nie ocenia, a papier wszystko przyjmie - nawet trzeciego makowca z rzędu). Usiądź z herbatą, otul się kocem i zapisz kilka słów. Grudzień naprawdę pięknie układa myśli, jeśli mu na to pozwolić.

Tematy do journalingu na grudzień

1. Moje grudniowe światło - co rozświetla mi dzień, nawet jeśli słońce nie daje rady.

2. Pierwsza mandarynka sezonu - jakie wspomnienia przywołuje?

3. Ciepły koc i ja - czyli moje najtrwalsze grudniowe małżeństwo.

4. Śnieg (albo jego brak) - co czuję, kiedy patrzę przez okno?

5. Grudniowe „odpuszczam” - lista rzeczy, których nie będę robić tylko dlatego, że wypada.

6. Prezent dla siebie - co mogę podarować sobie bez wydawania złotówki?

7. Ulubiona kolęda - dlaczego właśnie ta porusza moje serce?

8. Adwentowa cierpliwość - czy ją mam? (szczerze!)

9. Grudniowy rytuał spokoju - moja chwila, której nikt mi nie odbierze.

10. Ludzie, za którymi tęsknię - jedno zdanie dla każdego z nich.

11. Zapach domu - jak pachnie mój grudzień?

12. Śmiech w trudnym dniu - co ostatnio rozładowało napięcie?

13. Moje wewnętrzne dziecko - co najbardziej cieszyło mnie w święta, kiedy byłam mała?

14. Najtrudniejsze w grudniu jest… - i co z tym robię.

15. Zimny poranek - co pomaga mi zwlec się z łóżka?

16. Małe dobro - jeden gest, który chcę podarować komuś w tym miesiącu.

17. Choinka - moje świąteczne wspomnienie albo marzenie.

18. Ulubiony grudniowy kubek - co w sobie nosi (poza herbatą)?

19. Moja codzienna modlitwa - o co dziś proszę.

20. Lista wdzięczności zimowej - 5 rzeczy, które grzeją serce.

21. Najdłuższa noc roku - czego chciałabym wtedy dla siebie?

22. Czego uczę się w grudniu? - o sobie i o życiu.

23. Świąteczne przygotowania - co sprawia mi radość, a co… mniej.

24. Wieczór wigilijny - jakie emocje we mnie budzi?

25. Cud codzienności - co dzisiaj było małym, ale prawdziwym cudem?

26. Poświąteczne oddechy - jak dbam o siebie, gdy wszystko cichnie.

27. Spacer w zimnie - jakie myśli przychodzą wtedy najczęściej?

28. Rok, który odchodzi - co chcę zostawić za sobą.

29. Rok, który nadchodzi - jakie słowo będzie moim przewodnikiem?

30. Wdzięczność za grudzień - trzy zdania podsumowania.

31. Nadzieja na Nowy Rok - jaki płomień chcę przenieść dalej?

Grudzień to miesiąc, który potrafi zrobić nam w sercu porządek - czasem delikatnie, czasem trochę po swojemu, ale zawsze z jakąś nauką. Journaling w tym czasie działa jak ciepła herbata: uspokaja, rozgrzewa i pomaga zobaczyć to, co ważne, nawet jeśli dzień był długi, a światło uciekało zbyt szybko. Zapisz choć kilka zdań. Dla siebie. Dla swojego spokoju. Bo grudzień lubi, kiedy dajemy mu chwilę uwagi - a on, w zamian, daje nam trochę światła na drogę.

Jesień zawsze mnie zatrzymuje. Może to ten chłód, który wchodzi pod kurtkę, może szelest liści, może długie wieczory, które same proszą o kubek herbaty i chwilę ciszy. A może po prostu to, że jesień przypomina mi, jak wiele mam - nawet wtedy, kiedy życie bywa krzywe, a dzień nie chce współpracować.

Od lat praktykuję wdzięczność, prowadząc Dziennik wdzięczności.  Takiej zwyczajnej. Bez wzniosłych słów, bez idealnych kadrów. Za rzeczy, które naprawdę mnie trzymają.

Jestem wdzięczna za dach nad głową. Taki prawdziwy, pewny. Za ściany, które chronią mnie przed światem, kiedy świat bywa za głośny. Za to, że już nie muszę udawać, że wszystko jest w porządku - bo dziś naprawdę zaczyna być.

Jestem wdzięczna za ciepło. To z kaloryfera - i to, które daje mi kubek herbaty trzymany oburącz, bo tak najlepiej. Ale przede wszystkim za to ciepło, które nie zależy od pogody: za ludzi, za słowa, za obecność. Za te małe gesty, które potrafią rozgrzać bardziej niż gruby koc.

Jestem wdzięczna za spokój. Niezbyt idealny, trochę poszarpany, ale mój. Za wieczory, w których nic nie muszę. Za poranki, w których mogę zacząć od nowa. Za to, że po wszystkim, co było - potrafię jeszcze znaleźć miejsca, w których oddycham lżej.

I chyba najbardziej… jestem wdzięczna za to, że mimo wszystko jest dobrze. Że życie, choć czasem trudne, potrafi być piękne w tych najprostszych chwilach: w świetle świecy, w dźwięku łyżeczki stukającej o filiżankę, w cieple dłoni obrazujących „będzie dobrze”, w moim własnym „dam radę”, które z dnia na dzień brzmi pewniej.

Jesień, ze swoją ciszą i swoim złotem, uczy mnie, że wdzięczność nie musi być wielka. Wystarczy, że jest szczera. I że prowadzi mnie dalej. Powoli. Ale do przodu.

Adwent już za rogiem, więc zrobiłam to, co każda rozsądna kobieta kochająca święta robi w takich chwilach… Ułożyłam stosik książek większy niż moje szanse na to, że naprawdę przeczytam je wszystkie. Ale nadzieja umiera ostatnia — zwłaszcza w grudniu. Od 30 listopada do 2 lutego oficjalnie wchodzę w sezon świątecznej słodyczy. Takiej literackiej, filmowej i tej z piernika.

Na zdjęciu widać moje tegoroczne „plany czytelnicze”, czyli zestaw historii, w których pada śnieg nawet wtedy, gdy za oknem wieje halny, a bohaterowie zakochują się szybciej, niż ja zdążę zrobić herbatę zimową. I dobrze. Bo ja kocham tę świąteczną magię - nawet jeśli czasem jest lukrowana do granic wytrzymałości.

W grudniu pozwalam sobie na wszystko: na cuda, na przesłodzone zakończenia, na Anioły na śniegu, choinki w śniegu i wszystko, co tylko ze śniegiem chce mieć romans. A przede wszystkim pozwalam sobie na zatrzymanie. Na to, żeby usiąść pod kocem, otulić się ciszą Adwentu i znaleźć trochę światła — w historii, w bohaterach, w sobie.

Jesień w bloku wygląda zupełnie inaczej niż jesień na wsi… ale w sumie wcale nie gorzej. Kiedyś miałam przed domem drzewa, liście, ptaki i przeciąg, który otwierał drzwi, kiedy tylko chciał. A dziś? A dziś mam parapet, który oficjalnie pełni rolę ogrodu botanicznego na metraż czterdzieści kilka metrów kwadratowych.

Natura w bloku to trochę jak improwizacja: liść znaleziony na chodniku, który wkładam do ramki i udaję, że to dekoracja z katalogu; świeca pachnąca jak „jesienny las”, choć wszyscy wiemy, że prawdziwy las pachnie zupełnie inaczej; kubek herbaty, który co chwilę gubię w kocu i koc, który gubi mnie, kiedy próbuję wstać. Ale te drobiazgi wystarczą, żeby w mieszkaniu zrobiło się… jesiennie. Tak po prostu. Tak na duszę.

I chociaż balkonu nie zasypuje mi już stos liści, to mam swój rytuał: zapalam świecę, robię herbatę i patrzę, jak miasto powoli zapada w wieczór. Blok blokiem, beton betonem, ale ta jesień i tak sobie tu weszła — bez pytania. Bo prawda jest taka, że jesień nie potrzebuje wielkich krajobrazów. Wystarczy jej życie toczące się w czterech ścianach. Trochę światła, trochę ciepła i jedna osoba, która umie dostrzec piękno w drobiazgach.

A z tym, jak dobrze wiem — radzę sobie całkiem nieźle. 

Lubię te moje wieczorne spacery po mieście. Niby zwykłe chodzenie między blokami, a jednak… coś w tym jest. Może to te wszystkie okna, które świecą jak małe sceny teatralne. Każde inne, każde ze swoją historią. Idę sobie i patrzę, a to życie gra przede mną jak serial - tylko bez możliwości przewinięcia, bez reklam i, co najlepsze, bez odpowiedzialności za fabułę.

Wieczorne światła mają w sobie coś kojącego. Przypominają mi, że każdy niesie swoją codzienność - czasem piękną, czasem zabawną, czasem trudną. I że nie jestem sama z moimi myślami, z herbatą, z tym dziwnym poczuciem „jeszcze nie wiem, co dalej, ale będzie dobrze”.

Bo każde światło to czyjeś życie. Czyjś śmiech. Czyjaś kłótnia o pilot. Czyjeś marzenia zasłonięte roletą.

A ja idę między nimi, trochę jak turystka w czyjejś codzienności, i myślę, że to wszystko jest takie… ludzkie. Takie zwyczajne, że aż piękne. I że nawet jeśli moje światło świeci teraz w zupełnie innym miejscu niż kiedyś, to świeci. A to znaczy, że idę dalej.

Od połowy października siedziało we mnie jakieś uparte przeziębienie. Już myślałam, że się dogadamy - ja dam mu herbatę z miodem i koc, ono da mi spokój - ale gdzie tam! Co tylko poczuję się lepiej, zaraz znów kicham i brzmię jak radio bez sygnału. Więc powiedziałam sobie: dosyć! Czas na wsparcie z natury. I tak oto w mojej kuchni narodził się bohater jesieni - zakwas z buraków.

Nie wiem, czy to bardziej napój, lekarstwo czy magiczny eliksir, ale działa cuda. Buraki to przecież samo dobro - żelazo, witaminy z grupy B, potas, magnez… no i ten kolor! Czerwony jak energia, jak życie. Jak przypomnienie, że nawet po najgorszej infekcji można znowu rozkwitnąć.

Zakwas to naturalny probiotyk, który wspiera odporność, poprawia trawienie i dba o florę jelitową (a jelita, jak wiadomo, to nasz drugi mózg - tylko mniej marudny). Do tego oczyszcza organizm i daje siłę, gdy wszystko inne zawodzi.

Piję go codziennie rano "lampeczkę". Smakuje… wybornie. A jak ktoś nie może się przemóc, zawsze można dodać odrobinę soku z jabłka.

W mojej kuchni zakwas stoi dumnie na blacie, jak przypomnienie, że czasem to, co najprostsze, działa najlepiej. Nie potrzeba apteki pełnej tabletek - wystarczy słoik buraków, czosnek, liść laurowy, kilka ziarenek ziela angielskiego i odrobina cierpliwości.

Jesień jesienią, wirusy wirusami, a ja - mimo tego całego kichania - czuję, że wracam do siebie. Powoli, po łyczku. Bo wiecie co? Burak burakiem, ale najważniejsze to nie dać się chorobie i nie stracić humoru. 

To nie jest książka, po której łatwo wrócić do codzienności. Nie dlatego, że przeraża, ale dlatego, że ta burza burzy to, co wydaje się pewne. Człowiek czyta i nagle zaczyna się zastanawiać: a jeśli świat naprawdę nie jest taki, jak nam się wydaje? W „Burzy” granice się rozmywają. Między życiem a śmiercią. Między tym, co widzialne, a tym, co tylko przeczuwalne. Między człowiekiem a tym, co człowiekiem być przestało.

Nie jest to zwykły kryminał. To raczej mroczna przypowieść o sile, która wymyka się logice i o ludziach, którzy próbują ją zrozumieć. Każdy z bohaterów coś traci, coś odkrywa, ale nikt nie wychodzi z tej historii czysty.

Czytając, miałam wrażenie, że autor nie chce nas przestraszyć, tylko otworzyć szczelinę. Pokazać, że za naszą codziennością może kryć się coś więcej. Że to, co uznajemy za przypadek, może być częścią większego porządku - albo chaosu, którego nigdy nie pojmiemy.

„Burza” nie daje odpowiedzi. Zostawia niepokój. I chyba właśnie to w niej najbardziej ludzkie - że pokazuje, jak bardzo pragniemy zrozumieć rzeczy, które nie mają wytłumaczenia.

Rano świat zniknął. Zasnuła go mgła — gęsta, mleczna, cicha. Drzewa straciły kontury, domy rozpłynęły się jak wspomnienia. Nawet dźwięki brzmią dziś inaczej, jakby ktoś przykrył ziemię grubym, miękkim kocem. Lubię ten stan zawieszenia. Nie trzeba się spieszyć, nie trzeba nic udowadniać. Można po prostu być. Patrzeć, jak świat chowa się za woalem i jak wszystko — nawet myśli — zwalnia.

Kiedy siedzę przy oknie z kubkiem herbaty, patrzę, jak powoli znika sąsiedni blok, drzewa, niebo. I myślę, że tak właśnie wygląda życie – czasem nic nie widać, ale ono się toczy. Cicho, spokojnie, własnym rytmem.

Mgła uczy pokory.
Uczy cierpliwości.
I przypomina, że nie wszystko musi być ostre, wyraźne, zaplanowane.

Bo w tej miękkości, w tej niepewności, też można znaleźć spokój. Może nawet większy niż w słońcu.

Więc dziś nie będę robić nic.
Nie posprzątam, nie zaplanuję, nie nadrobię zaległości.
Pozwolę sobie na mgłę — za oknem i w myślach.

Bo czasem to, co najpotrzebniejsze, dzieje się właśnie wtedy, gdy przestajemy się starać.

Listopad zawsze pachnie wspomnieniem. Jeszcze nie zima, ale już nie jesień. Mgła snuje się między domami, a w powietrzu czuć wilgoć, dym i coś, czego nie da się nazwać – może tęsknotę, może pamięć. Zaduszki to dla mnie nie tylko dzień, kiedy zapala się znicze i odwiedza cmentarz. To coś znacznie głębszego – coś, co nosi się w sobie, niezależnie od miejsca. Bo choć dziś nie idę już tą samą drogą między polami, nie słyszę szelestu liści pod nogami ani stukotu deszczu o kamienny krzyż, to wciąż czuję obecność tych, którzy odeszli.

Niektórzy mieli tylko chwilę, żeby być w moim życiu, a zostali na zawsze. Inni byli latami, ale odeszli tak cicho, że dopiero po czasie zrozumiałam, jak bardzo ich brakuje.

Nie trzeba wielkich gestów, by pamiętać. Nie trzeba miejsc. Wystarczy serce. Bo pamięć nie ginie – ona tylko zmienia kształt.

Czasem przypomina zapach starego płaszcza, który wisiał w sieni u babci. Czasem melodię, którą ktoś nucił przy pracy. Czasem słowo, które wraca w najmniej oczekiwanym momencie.

Bo może właśnie po to jest ten dzień – żeby zatrzymać się i poczuć, że nic nie znika naprawdę. Że nawet jeśli nie mamy już komu podać ręki, to możemy podać pamięć. A pamięć – to najpiękniejszy sposób, w jaki można kogoś przytulić.

Listopad zawsze był dla mnie miesiącem szczególnym. Niby szary i chłodny, a jednak tak pełen emocji. To czas, gdy świat zwalnia, a my razem z nim. Wspominamy tych, którzy odeszli, uczymy się trwać w ciszy i szukać światła w codzienności. Dla mnie to miesiąc refleksji, ale też wewnętrznego porządkowania, jakby po burzach roku chciało się wreszcie usiąść i odetchnąć.

Przygotowałam tematy na każdy dzień listopada - takie, które pomagają zatrzymać się, pomyśleć, poczuć wdzięczność.

1. Światło znicza - o pamięci, która nie gaśnie.

2. Cisza cmentarza - chwila zadumy nad przemijaniem.

3. Listopadowe niebo - co czuję, gdy patrzę w szarość.

4. Wspomnienie - o kim myślę najczęściej o tej porze roku.

5. Dłonie - kogo chciałabym znów uścisnąć.

6. Jesienny zapach wiatru - nostalgia i spokój.

7. Słowo „pamiętam” - co dla mnie znaczy.

8. Świece w oknie - światło, które ogrzewa duszę.

9. Chwila ciszy - kiedy pozwalam sobie nic nie mówić.

10. Koc i herbata - moje listopadowe rytuały.

11. Niepodległość - czym dziś jest dla mnie wolność.

12. Puste krzesło przy stole - o obecności w nieobecności.

13. Szare dni - jak sobie z nimi radzę.

14. Nadzieja - gdzie ją znajduję, gdy wszystko cichnie.

15. Szum deszczu - dźwięk, który koi myśli.

16. Jesienne porządki - w domu, ale też w sercu.

17. Książka, do której wracam - jak plaster na duszę.

18. Wdzięczność - za drobiazgi, które codziennie mam.

19. Czas z sobą - czy potrafię być sama w spokoju.

20. Zegar - jak odczuwam upływ czasu.

21. List, którego nie wysłałam - słowa, które zostały we mnie.

22. Ciepło dłoni przy kominku - o bliskości, której potrzebuję.

23. Jesienna muzyka - dźwięki, które otulają.

24. Światło w ciemności - o wierze, która nie gaśnie.

25. Chwila dla duszy - modlitwa, myśl, czy wdzięczność.

26. Uśmiech mimo wszystko - siła, której się uczę.

27. Szare miasto - piękno ukryte w codzienności.

28. Zimny poranek - zapowiedź nowego początku.

29. Ostatnie liście - o tym, jak godzić się z przemijaniem.

30. Czas oczekiwania - zapowiedź grudniowego światła.

Zdarza Ci się mieć wrażenie, że Twoje myśli to stado wróbli po kawie? U mnie często tak. I wtedy zamiast je gonić - siadam, biorę długopis i pozwalam im same odlecieć… na papier. Nie, nie nazywam tego „pisemną medytacją” (brzmi zbyt jak z poradnika o świadomym oddychaniu). To raczej moja domowa metoda na to, żeby nie zwariować od nadmiaru wszystkiego. Kiedy piszę, świat zwalnia. Przestaję analizować, co było i co będzie. Jest tylko ja, kartka i kilka myśli, które wreszcie dają się złapać.

Jeśli chcesz spróbować, oto kilka moich nieświętych zasad pisanej ciszy:

Z czasem zauważysz, że takie krótkie sesje z długopisem działają jak odkurzacz dla głowy. Niby nic wielkiego, a jednak człowiek wraca do życia spokojniejszy. Więc jeśli dziś czujesz się jak otwarta zakładka z tysiącem myśli - spróbuj. Może się okazać, że cisza też potrafi mieć Twoje pismo.

Kiedy sięgnęłam po „Langera”, myślałam, że to będzie kolejny mocny kryminał. A dostałam coś zupełnie innego - podróż w głąb człowieka, którego nie sposób polubić, ale też trudno od niego odwrócić wzrok. Piotr Langer nie wymaga opisu - tak zaczyna się książka. I to zdanie wystarczy, żeby poczuć niepokój. Bo jeśli ktoś nie wymaga opisu, to znaczy, że już coś o nim wiemy. Albo że autor chce, byśmy wcale go nie poznali - tylko zobaczyli w nim coś znacznie bliższego, niż byśmy chcieli przyznać.

Mróz wchodzi w psychikę człowieka, który przekroczył wszystkie granice. Pokazuje, że zło nie zawsze rodzi się nagle. Czasem dojrzewa latami, karmione obojętnością, brakiem czułości, chłodem. Nie usprawiedliwia, ale zmusza, by spojrzeć głębiej. Bo jeśli człowiek potrafi zniszczyć drugiego to skąd się w nim bierze ta potrzeba?

Z książki nie dowiemy się wszystkiego, ale wystarczy to, że potwory nie zawsze mają rogi. Czasem noszą dobrze skrojony garnitur i pewny uśmiech.

„Langer” to nie historia o zbrodni, ale o jej źródłach. To lustro, w którym odbija się pytanie: czy zło rodzi się w człowieku, czy w świecie, który go karmi?

Czy my – w codziennych słowach, gestach, braku obecności nie jesteśmy czasem początkiem czyjegoś mroku?

Nie czyta się tego łatwo. Są sceny brutalne, momenty odrzucające. Ale może właśnie o to chodzi, żeby przestać szukać w książkach tylko przyjemności, a zacząć szukać prawdy.

Choćby tej niewygodnej.

Po lekturze zostało mi jedno zdanie w głowie: Zło nie rodzi się w ciemności. Czasem dojrzewa w świetle dnia, wśród ludzi, którzy nie patrzą zbyt uważnie.

I myślę, że właśnie dlatego warto przeczytać „Langera”. Nie dla rozrywki, ale żeby zrozumieć, jak cienka bywa granica między „nigdy bym tak nie zrobiła” a „nie wiem, czy potrafiłabym inaczej”.

A Ty?

Czy kiedykolwiek spotkałaś kogoś, kto był zbyt spokojny, zbyt idealny - aż coś w środku szeptało: coś tu nie gra?

Od jakiegoś czasu chodził mi po głowie pomysł, żeby zacząć dzień inaczej. Nie od kawy (choć ją nadal kocham), ale od kilku spokojnych myśli. Chcę zacząć prowadzić dziennik wdzięczności – taki prosty, bez presji, ale z sercem. Rano planuję zapisać cytat na dziś, wybrać trzy cele, dodać krótką afirmację albo modlitwę i odpowiedzieć sobie na jedno pytanie: Jak chcę się dziś czuć?

Wieczorem – już na spokojnie – wrócić do tego dnia i zapisać:

• co mi się udało,
• za co jestem wdzięczna,
• czego się nauczyłam,
• jak się czuję,
• jaką mam intencję na jutro.

Pisanie wieczorem pięciu powodów wdzięczności praktykuję już od lat – to naprawdę zmienia sposób patrzenia na świat. Ale teraz czuję, że chcę czegoś więcej. Głębiej. Spokojniej. Z większą świadomością każdego dnia. To nie będzie „kolejna rzecz do zrobienia”, tylko chwila zatrzymania. Taki mały prezent dla duszy. 

Zdarza się, że czytasz książkę, która nie pozwala Ci spać spokojnie - nie z powodu koszmarów, ale dlatego, że nie odchodzą pytania, które w niej wyłapujesz. Nieboskłon właśnie taka jest. To świat, w którym zło nie przychodzi tylko zza rogu - ono mieszka obok nas, w niedopowiedzeniach, w cieniu budynków, w pustce między ludźmi. To nie jest opowieść, po której czujesz ulgę, że to fikcja - to raczej przypomnienie, że granice empatii i sprawiedliwości bywają bardzo cienkie.

Październik zawsze niesie ze sobą coś szczególnego. Z jednej strony ciepłe barwy liści, które jeszcze chwilę temu tańczyły na wietrze, z drugiej – coraz dłuższe wieczory, które skłaniają do zatrzymania się i pomyślenia o tym, co ważne. W moim życiu ten czas bywał różny – bywał czasem smutku, ale też początkiem czegoś nowego. Dlatego lubię w październiku przyglądać się codzienności z większą uważnością. To dobry moment na wdzięczność, refleksję i małe radości, które rozgrzewają serce.

Tematy na każdy dzień października

1. O poranku – kawa czy herbata? O rytuałach, które otulają dzień.

2. Pierwsze chłody – co we mnie budzi jesienne powietrze.

3. Liść spadający z drzewa – o tym, co w moim życiu musiało odejść.

4. Jesienne światło – złote promienie słońca i ich znaczenie.

5. Cisza – jak brzmi, kiedy wieczorem otwieram okno.

6. Ciepły sweter – ubranie, które daje poczucie bezpieczeństwa.

7. Spacer wśród liści – o radości z małych kroków.

8. Jesienny zapach – dym z komina, wilgoć ziemi, wspomnienia z dzieciństwa.

9. Zupa dyniowa – smak domu i prostoty.

10. Tęsknota – za kim lub za czym wraca najmocniej w jesieni.

11. Ogień świecy – o blasku, który koi duszę.

12. Wdzięczność – lista pięciu rzeczy, które dzisiaj mam.

13. Książka na chłodny wieczór – co teraz czytam i dlaczego.

14. Jesienne niebo – pełne chmur, pełne zachwytu.

15. Początek nowego – nawet w opadaniu liści.

16. Jesienny porządek – nie tylko w szafie, ale i w sercu.

17. Ciepłe dłonie drugiego człowieka – o bliskości, która ogrzewa.

18. Radość dziecka – wspomnienie z mojego dzieciństwa w październiku.

19. Jesienny deszcz – kiedy ostatni raz pozwoliłam mu zmoczyć twarz.

20. Samotny spacer – jak dobrze jest czasem iść samemu.

21. Światło lampy – o miejscach, w których czuję się bezpieczna.

22. Kasztan w kieszeni – drobne talizmany codzienności.

23. Uśmiech obcego – spotkania, które zostają w pamięci.

24. Jesienne kwiaty – ostatni kolor w ogrodzie.

25. Czas dla siebie – jak go znajduję i dlaczego wciąż jest go za mało.

26. Dom – co dziś znaczy dla mnie to słowo.

27. Stare zdjęcie – historia, która do mnie wraca.

28. Jesienny wiatr – o tym, co porusza moje myśli.

29. Cisza cmentarza – o pamięci i zadumie.

30. Wszystkich Świętych – o tych, którzy byli przede mną.

31. Dzień zaduszny – o nadziei, że nikt nie odchodzi naprawdę.

Tak wygląda mój październik – pełen zatrzymań, powrotów do wspomnień i szukania ciepła w drobiazgach. Każdy dzień niesie w sobie coś, co można zauważyć, jeśli tylko pozwoli się sobie zwolnić. Pisząc tę listę, pomyślałam, że to trochę jak osobisty kalendarz wdzięczności – każdy temat to otwarte drzwi do refleksji. Może znajdziesz w nich coś dla siebie? A może podsuną Ci własne skojarzenia i wspomnienia. Bo w końcu jesień to nie tylko czas przemijania, ale i pięknego dojrzewania – w przyrodzie i w nas samych.